Κιοπέκ - μπέης στην Λεπτή Ν.Ορεστιάδας

Εκδηλώσεις ΚΙΟΠΕΚ –ΜΠΕΗ στην Λεπτή Ν.Ορεστιάδας Ν.Έβρου
Κυριακή 02 Μαρτίου 2014

Συγκέντρωση 8 το πρωί στην αίθουσα του Συλλόγου μας για πρωινό ρόφημα ,ΠΑΤΣΑ !!!

09.00-17.00 Περιφορά του Κιοπέκ-Μπέη σε όλα τα σπίτια του χωριού μας με ζουρνάδες και νταούλια !!!

17.00 Λαϊκά δρώμενα στην πλατεία της Λεπτής.
20.00 Γλέντι με φαγητό ,μουσική λαική ,δημοτική ,ψησταριές ,άφθονο κρασί για όλο τον κόσμο !!!

09-17.00 Όλα τα κορίτσια του χορευτικού μας με τις γκαγκαβούζηκες φορεσιές κερνούν τον κόσμο στους κεντρικούς δρόμους και τον ενημερώνουν για τις εκδηλώσεις μας !!!

Το έθιμο αυτό έχει ένα μαγικό τελετουργικό χαρακτήρα , έρχεται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας . Στην πραγματικότητα ξεκινάει από τη Διονυσιακή λατρεία των αρχαίων χρόνων , μια και το κρασί παίζει βασικό ρόλο στη γιορτή . Μπέηδες ήταν οι πλούσιοι Τούρκοι που είχαν μεγάλες περιουσίες και στην ουσία ήταν εξουσία για τον τόπο.

Στο σπίτι του ο Κιοπέκ-Μπέης είχε την καλύτερη κοπέλα του χωριού , γιατρό δικό του , νοσοκόμα , σωματοφύλακες και έφορο , για να μαζεύει τους φόρους .
Επειδή την εποχή εκείνη υπήρχε μεγάλη πείνα , πολλοί Χριστιανοί πήγαιναν να δουλέψουν στο σπίτι του μπέη . Δούλευαν για ένα κομμάτι ψωμί . Αντιδρούσαν σ` αυτή την εκμετάλλευση , διαμαρτύρονταν και στο τέλος κατάφεραν να σταματήσει η σκληρή εκμετάλλευση

Οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν στους Έλληνες να συγκεντρώνονται και να μιλάνε ελεύθερα . Μετά από προσπάθειες τους επέτρεπαν να συγκεντρώνονται την
Αποκριά , να μιλούν ελεύθερα και να λύνουν τα προβλήματά τους . Σιγά-σιγά μπορούσαν να σατιρίζουν τους Τούρκους και να τους πειράζουν , μόνο τη μέρα εκείνη . Το έθιμο συνεχίστηκε , και μετά την απελευθέρωση γινόταν σαν γιορτή
θύμησης της εκμετάλλευσης των Τούρκων . Κράτησε , και με τα χρόνια αύξησε το σατιρικό και περιπαικτικό χαρακτήρα του.

Ο ΚΙοπέκ-μπέης , είναι ένας ώριμος άντρας με μουστάκι και φέσι ,τοπούζι στο χέρι που το φιλούν όλοι και το προσκυνούν ,μεγάλη πίπα και ναργιλέ ,καπνίζει μανιωδώς. Φοράει την παραδοσιακή φορεσιά του χωριού , ποτούρια , γιλέκο ,τσαρούχια.

Δεν είναι μόνος του , έχει και συνοδεία : τις φιλενάδες του ,πολλές καντίνες ( από το τουρκικό kadin = γυναίκα ) , τον έφορο , το γραμματέα , το γιατρό , τις νοσοκόμες , σωματοφύλακες , αραπάδες, τοπτσούδες . Ένας από τους συνοδούς κουβαλάει το τσουβάλι που βάζουν μέσα το φόρο ( σε ανάμνηση του φόρου που πλήρωναν οι υπόδουλοι στην Τουρκοκρατία ) . Ο «φόρος » είναι σιτάρι , κριθάρι ,καλαμπόκι ,λουκάνικα ,αυγά που εφορμούν και συλλέγουν από τα φολούκια των σπιτιών οι κατσιβέλες με τον κατσίβελο και χρήματα.
Ο μπέης παίρνει το « φόρο » , εύχεται στους νοικοκυραίους καλή σοδειά και μπερεκέτ !!! ( προκοπή ) . Η νοικοκυρά κερνάει το Κιοπέκ-μπέη και τη συνοδεία του κρασί ούζο , μεζέδες και γλυκά και η συνοδεία φεύγει για το επόμενο σπίτι .
Ο Κιοπέκ-μπέης μεταφέρεται από σπίτι σε σπίτι ,πάνω σε μια ταγκόρτα που την τραβάει ένα γαιδουράκι.

Ο κόσμος τον πειράζει , του τραβούν τα ποτούρια και τα μουστάκια , προσπαθούν να ανατρέψουν την ταγκόρτα ,να του κλέψουν τις καντίνες , τα κορίτσια , οι σωματοφύλακες ,αραπάδες κυνηγούν τους κλέφτες και «γίνεται το έλα να δεις !!! » Το κέφι είναι αμείωτο όλη τη μέρα!!!
Όταν γυρίσουμε όλα τα σπίτια του χωριού , πηγαίνουμε στην πλατεία . Εκεί ακολουθεί η αναπαράσταση των εθίμων : ο Κιοπέκ-μπέης μετράει με την «ξιάλι» το χωράφι όπου θα γίνει η σπορά « ζεύει » δύο άτομα αράπηδες σε ένα ξύλινο αλέτρι , για να οργώσει το χωράφι . Αυτοί κάνουν κόλπα , λιποθυμούν , ξεφεύγουν , τους φέρνουν πίσω με το ζόρι ,επεμβαίνει η νοσοκόμα που φροντίζει για την υγεία τους

 .
Σπέρνει με το χέρι , μαζί με τον έφορο και τους φρουρούς του. Κάποιος , σύμφωνα με το έθιμο , πρέπει να κλέψει το τενεκέ με το σιτάρι και να το πετάξει ψηλά . Αν το δοχείο πέσει ανάποδα , η χρονιά θα είναι ανάποδη . Αν πέσει κανονικά , η σοδειά θα είναι καλή

Μετά γίνεται ο θέρος . Με τα δρεπάνια , όπως παλιά . Ακονίζονται τα δρεπάνια ,οι κόσσες , οι θεριστές ξαπλώνονται , ο ένας πάνω στον άλλο και σχηματίζουν θημωνιές
Ακολουθεί το αλώνισμα με τη ντουκάνα ( εργαλείο που χρησιμοποιούσαν στο αλώνι , για να ξεχωρίζει το σιτάρι από τα στάχυα ) . Η ντουκάνα σέρνεται από τους αράπηδες , τους ….κεντρίζουν την μπουζούκια με την ξιάλι !!!! ,στην συνέχεια το λίκνισμα για την παραλαβή του σταριού !!!
Όμως όλη η γιορτή αυτή γίνεται από ανθρώπους μερακλήδες , για να θυμούνται όλοι τη σκληρή εκμετάλλευση από τους Τούρκους

Κλείνει έτσι ο κύκλος των γεωργικών εργασιών. Στην συνέχεια έχουμε την γέννα της κατσιβέλας από το παράνομο δεσμό της !!!

Ακολουθεί παλαίστρα άθλημα συνδεδεμένο με τη ζωή
των κατοίκων όλης της Θράκης , από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα .
Μετά την παλαίστρα αρχίζει το γλέντι με παραδοσιακούς χορούς από τα χορευτικά του συλλόγου μας ,τραγούδια , ζουρνάδες ,νταούλια ,άφθονο κρασί και φαγητό !!!!

Σας περιμένουμε !!!

 Υστερόγραφο

Αριστερά κι κάτω στην ιστοσελίδα μου κλείνουμε το μουσικό κομμάτι που ακούγεται για να δούμε τον….. Κιοπέκ-μπέη 2013 !!!