Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2015

..για το Δημήτρη Βατικιώτη..

Είναι σημαντικό να έχουμε υπ’ όψιν μας ορισμένα στοιχεία και παραμέτρους τα οποία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην έρευνα μας ,για το ζήτημα της καταγωγής των Γκαγκαβούζηδων.
Οι Γκαγκαβούζηδες  δεν εμφανίζονται στο ιστορικό προσκήνιο παρά μόνο κατά τον 19ο αιώνα. Το γεγονός αυτό κάποιοι ερευνητές το θεώρησαν ως ιστορικό παράδοξο. Κι όμως, αν μελετήσει κανείς την λαϊκή παράδοση των Γκαγκαβούζηδων, αλλά και την από  μέρους τους αντιμετώπιση στο θέμα της καταγωγής τους, θα διαπιστώσει ότι οι Γκαγκαβούζηδες αυτοπροσδιορίζονται και νιώθουν καλύτερα με τον όρο «Χριστιανός »


Το γεγονός αυτό δεν πρέπει να μας ξαφνιάζει γιατί  ήταν δεδομένη η πλήρης ταύτισή τους με το μιλλέτι των Ρωμιών κατά τους οθωμανικούς χρόνους και  συγκεκριμένες πολιτικές και  ιστορικές συγκυρίες κατά τον 19ο αιώνα δεν τους επέτρεψαν να ολοκληρώσουν την φυσιολογική ένταξη-ταύτισή τους με τον Ελληνισμό. Η συντριπτική πλειοψηφία των Γκαγκαβούζηδων οι οποίοι μετοίκισαν στην Ν. Μολδαβία και την Ν.Δ. Ουκρανία αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τα Βαλκάνια λόγω της δράσης τους στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1806-1812 στο πλευρό των Ρώσων. Τότε ο ρωσικός στρατός ανέθεσε στον Έλληνα λοχαγό Δημήτριο Βατικιώτη να σχηματίσει ομάδες από τον φιλορωσικό χριστιανικό πληθυσμό της Δοβρουτσάς, κυρίως Γκαγκαβούζηδες και Βούλγαρους.
Και πράγματι πολέμησαν υπό την αρχηγία του σε όλη  την διάρκεια του πολέμου. Κατά τις διαδοχικές υποχωρήσεις των Ρώσων από τα Βαλκάνια μέχρι  και την τελική προσάρτηση της ανατολικής Μολδαβίας (Βεσσαραβίας) στην Ρωσική Αυτοκρατορία το 1821, οι Γκαγκαβούζηδες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την οθωμανική επικράτεια, στην οποία δεν μπορούσαν πλέον να ζουν και να μετοικήσουν σε περιοχές βόρεια  του Δούναβη οι οποίες αποτελούσαν τμήμα της ρωσικής επικράτειας.
Προς τιμή του Δημητρίου Βατικιώτη δόθηκε το όνομά του στην γκαγκαβουζική πόλη Δημητρόφκα της Ουκρανίας. Πολλοί Γκαγκαβούζηδες της Ν. Μολδαβίας και Ουκρανίας κατά την περίοδο 1817-1821 εντάχθηκαν στην Φιλική Εταιρεία, ακολουθώντας τον αρχηγό τους Δημήτριο Βατικιώτη.
Την ίδια περίοδο επάνδρωσαν μαζικά και τις γνωστές ομάδες (Ιερός Λόχος) του Δημητρίου Υψηλάντη. Μετά το 1821 η πανσλαβιστικών πλέον προσανατολισμών ρωσική πολιτική προσπάθησε να εκβουλγαρίσει τους Γκαγκαβούζηδες  της επικράτειας της. Στην προσπάθεια αυτή αντιστάθηκαν σθεναρά οι Γκαγκαβούζηδες, οι οποίοι -αποκομμένοι από τον σύγχρονο Ελληνισμό, απομονωμένοι γεωγραφικά και εμμένοντας πεισματικά στην ρωμαίικη παράδοση με τον πιο αυστηρό τρόπο- επισημοποίησαν σταδιακά το εθνώνυμο «Γκαγκαβούζος».  
Όλοι σχεδόν οι Γκαγκαβούζηδες  που έμειναν στα Βαλκάνια και δεν μετοίκισαν βόρεια  του Δούναβη ακολούθησαν συνειδητά την διαδικασία μετάβασης από την Ρωμιοσύνη στον σύγχρονο Ελληνισμό, συμμετέχοντας ενεργά σε όλους τους αγώνες που διαμόρφωσαν τις παραμέτρους του νεοελλαδικού κράτους.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι Γκαγκαβούζηδες της Δοβρουτσάς το 1860 αρνήθηκαν να ενταχθούν στην Βουλγαρική Εξαρχία μένοντας πιστοί στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ κατά την περίοδο 1860-1906 αγωνίσθηκαν με πάθος για την διατήρηση των ελληνικών σχολείων και των εκκλησιών στις κοινότητες τους. Μετά τα γνωστά γεγονότα του 1906 και τις  πιέσεις από τους Βούλγαρους, όσοι δεν ήλθαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες, αναγκάσθηκαν -φαινομενικά τουλάχιστον- να ταυτισθούν με τον βουλγαρισμό.
συνεχίζεται.....
 (Δοβρουτσά:  γεωγραφική περιοχή νότια  του δέλτα του Δούναβη. Δηλαδή το Ν.Α. άκρο της Ρουμανίας και το Β.Α. άκρο της Βουλγαρίας.)


( ..απόσπασμα  από το …υπό έκδοση βιβλίο της Ένωσης Συλλόγων Παράδοσης & Δημιουργίας «Οι Γκαγκαβούζηδες» με την επωνυμία  … «Γκαγκαβούζηδες ..οι Άγνωστοι » )

Ας ακούσουμε τι λένε οι ίδιοι οι γκαγκαβούζηδες ..για τον Δημήτρη Βατικιώτη...την Δημητρόφκα και τους γκαγκαβούζηδες ....χαμηλώνουμε  αριστερά κάτω το τραγούδι που ακούγεται..

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου